Gemeenteraadsvergadering besluitvormend 21 maart 2024: inspreker Willem Dudok de Wit

Geachte mevrouw de voorzitter en leden van de gemeenteraad van Noord-Beveland,

Dit keer geen verhaaltje over het feit dat gemeenteraadsleden ook burgers zijn, of over een voormalige Franse President.

Ik wil het graag met u hebben over het initiële verdien-model van de recreatiesector op ons eiland.  Bij mij was dat onduidelijk.  En, ik denk bij U misschien ook?!

Stapje voor stapje.

De prijs van landbouwgrond fluctueert enigszins, maar als we als uitgangspunt €10 m2 nemen, dan zitten we er niet ver naast.  Dan kost dus een hectare landbouwgrond €100.000.  Een aardige som…  

Er is nog een technische term, maar geen onbelangrijke, die van ‘warme grond’.  Dit is landbouwgrond waar een bestemmingsplanwijziging op kan plaatsvinden, waardoor de waarde in een klap, ruim kan verdubbelen tot zo’n €25 m2.  In het geval van de lopende procedure en aanvraag tot bestemmingsplan wijziging (oftewel, het veranderen van ‘koude grond ’tot ‘warme grond’…), voor een stichting in Schiedam is dat natuurlijk al een mooi verschil.  Een verschil wat alleen al door uw beslissing de huidige eigenaar een zeer forse meerwaarde kan opleveren.  Met een simpele stemming in de gemeenteraad zijn zij dus, althans op papier, een stuk rijker…  De weeskinderen der Hervormden zullen u dankbaar zijn.  

Bouwrijp maken van landbouwgrond is lastig, maar de kosten kunnen wel oplopen tot zo’n €50 m2.  Een aantal variabele factoren zijn de kavelgrootte, de voorzieningen, het openbaar groen, et cetera.  

Tussenstand: de vooralsnog fictieve kosten zijn nu dus ongeveer €75 m2.

Dan gaan we bouwen.  Want dat is het uiteindelijke doel.  Ook hier zijn veel factoren die het bedrag beïnvloeden, maar voor nieuwbouw zijn de bouw- en bijkomende (stichtings-) kosten toch al snel €3.000 m2.  De tiny houses die naast De Banjaard zijn gerealiseerd, zijn bijna 50 m2 klein, en kosten ongeveer anderhalve ton per stuk om gebruiksklaar neer te zetten.  Bij grote getalen woningen zal die som wel wat lager uitkomen.  Ik houd voor mijn gemak even geen rekening met de BTW dus gebruik ik maar de ‘kale’ bedragen.

Let op.  De bebouwde grond is verdeeld over meerdere percelen, die niet in handen bleven van de exploitant.  Nee, die werden allemaal stuk voor stuk weer doorverkocht aan vaak individuele beleggers die een tweede huis zoeken, met huuropbrengsten…

Er staan nu 33 ‘woningen’ waarvan de bouwkosten €150.000 elk was.  De grond werd voor eenzelfde bedrag aangeboden.  Eenvoudiger kan het niet.  Aankoop en bouw dus ongeveer €3 ton aan ‘investering’.  Verkoop?  Ik heb ze zien staan voor € 4 ton.  Winst €100.000 per tiny huisje, €3.300.000 in totaal.  En dan komen er nog eventuele huurinkomsten boven het rendement wat aan de eigenaren wordt gegarandeerd en doorbetaald.  De snelle rekenaar mist wat vierkante meters, dit zijn de service weggetjes en gebouwen…  En wat staan ze dicht op elkaar…  Echt gezellig Roompot…

De vergelijking met het aan u voorliggende project gaat maar gedeeltelijk op.  Grootschaliger is het meest opvallende woord.  Veel grootschaliger.  Meer huizen, waarschijnlijk niet zo tiny, veel meer huizen.  Meer omzet, meer opbrengst, meer groei!!  En veel meer vierkante meters, want het blijft niet bij het bebouwen van de 29 hectare.  Bijna de hele rest van het park gaat ook op de schop.   De totale oppervlakte van het park is volgens het plan straks, en ik hoop het echt niet, wel 109 hectare.  Daar zijn we op de Noord-Bevelandse wegen wel even zoet mee.  Veel vrachtverkeer erbij, kranen, heimachines.  Overlast.  Leuk.  En op Walcheren ligt er een plan voor een additioneel park van maar liefst 40 hectare.  Ze krijgen het nog druk…

Ik zoek even naar de motivatie voor u, als Noord-Bevelandse gemeenteraad, om dit project goed te keuren.  De huidige grond is van een Schiedamse stichting.  De ontwikkelaar is in eerste instantie een Zuid-Bevelands bedrijf, met een Amerikaanse aandeelhouder. De bouw wordt niet door een Noord-Bevelands bedrijf gedaan, die hebben we niet voor een dergelijk project.  De nieuwe eigenaren zijn straks vast niet een-twee-drie mensen uit Noord-Beveland die een tweede huis op het eiland willen/zoeken.  Zeker niet omdat deze objecten geen tiny houses worden, maar huizen die veel meer in de prijsklasse van rond een half miljoen euro en hoger, vallen.  (Zie een huis dat te koop staat aan de Ostrea bij de haven.)  

Voor wie is dit dan ‘een goed plan’?  

Is dit een goed plan voor Noord-Beveland?  De recreatie-industrie is hier meer dan groot genoeg.  In de afgelopen 8 jaar kwamen er op ons eiland ongeveer 35 hectare recreatiepark bij.  Nee, niet erbij, die 35 hectare waren er al en zijn als recreatiepark omgedoopt.  Met uw goedkeuring.  Dat is 4.5 hectare per jaar.  In dit tempo…?  

We hebben gewoon niet meer toeristen nodig.  Dat heeft een zeer groot aantal Noord-Bevelanders u toch wel duidelijk gemaakt? De vele aspecten van de infrastructuur kunnen het nu al niet aan.  De elektriciteitsvoorziening kampt met problemen, de internetsnelheid is gemiddeld gezien (te) laag, het drinkwater komt uit de Biesbosch en Noord-Brabant, de wegen zijn op huisjes-wisseldagen vaak te vol of verstopt, de medische zorg kampt met tekorten aan personeel, de politie en brandweer moeten voor ernstige gevallen van buiten het eiland komen.  En de burgemeester is verantwoordelijk voor handhaving van veiligheid en openbare orde.  Stelt U eens voor, een evacuatieplan in het hoogseizoen…

Ja, de gemeente zelf is misschien gebaat bij dit uitbreidingplan, voor de toeristenbelasting…  Maar ik hoor vaak genoeg dat de gemeente rijk genoeg is.  Dus die vlieger gaat ook niet op.

Het is heel duidelijk.  De lokale bewoners komen in het gedrang.  De natuur komt wederom in het gedrang.  Elke keer weer offeren we stukken natuur en landbouwgrond op (inclusief twee mooie residerende zwanen) aan de ongebreidelde expansie van de recreatieve sector.  

Ik bekeek de kaart van Natura2000 met voor Noord-Beveland vooral inlagen en kuststroken die binnen het gebied vallen.  Maar voor de ontwikkeling van een hele serie strandhuisjes was dat blijkbaar geen beletsel.  Na toestemming van de gemeente…  Ook de huisjes die bij de Paardenkreek in het Veerse Meer zijn gebouwd, staan vierkant in het Natura2000 gebied…  Opvallend is dat de Sophiahaven zelf geen Natura2000 gebied is, maar de Oosterschelde in zijn geheel natuurlijk wel.  Hoezo??  Dieren kennen geen grenzen.  Mensen kennen grenzen, die ze dan overtreden…

Vrij naar een recente uitspraak in de Volkskrant: ‘Voor de rust-verstorende mens wordt de rode loper in de natuur langzaam maar zeker verder uitgerold’…!! 

Nee, dit plan is niet goed voor Noord-Beveland; economisch gezien niet, erfgoed-technisch gezien niet, ‘natuur-lijk’ niet.  Maar het is slechts goed voor een klein groepje belanghebbenden.  En dat was nu net niet de bedoeling…, het voordeel ligt gewoon niet op Noord-Beveland.  Een klein groepje financieel belanghebbenden heeft de voordelen, zoals ik die u ten dele probeerde voor te rekenen.  

Maar de inwoners, en de natuur, die hebben het nakijken.  Voor ons als inwoners – tevens uw kiezers – zijn er nauwelijks of geen voordelen…. Zelfs niet als de uitbreiding juridisch maar ‘beperkt’ of ‘met een beetje’ is.  Genoeg is echt genoeg.  

Niet nu dit plan nog even goedkeuren, en daarna niet meer…, nee, gewoon nu niet meer. 

En eerst maar eens kijken naar 

• Hoe een effectieve ruimtelijke visie kan worden afgesproken en gehandhaafd, ook voor de vrijetijdseconomie,
• hoe de kustvisie daadwerkelijk geïnterpreteerd of herschreven moet worden, 
• hoe Natura2000 wellicht met terugwerkende kracht geïnterpreteerd moet worden, evenals het Nationaal Park Oosterschelde,
• hoe maatregelen binnen het eigen Noord-Beveland Klimaatprogramma 2022-2030 passen, 
• hoe het te verantwoorden is dat de bouw van particuliere woningen op Noord-Beveland zulke hordes moet nemen en aan allerlei regels moet voldoen, terwijl voor de toeristen de rode loper uitgaat en recreatiewoningen -chalets en -middelen hierbuiten vallen, juist in deze overgrote getalen, 
• hoe de rechtspositie in aanvraag voor het Nationaal Park Oosterschelde de ontwikkelingen gaat beïnvloeden voor de noordkust van het eiland, 
• en hoe we niet nu niet snel nog even een plan gaan goedkeuren voordat er mogelijk te ‘lastige’ obstakels worden opgeworpen…! 

“Meer toeristen dan ooit in Zeeland, en dat is niet alleen maar positief.”  (PZC 27 februari 2024).  En: “Groei is geen doel op zich. Toerisme is positief voor de Zeeuwse economie en het op peil houden van voorzieningen, maar wat je niet wil is dat het ten koste gaat van de leefomgeving en de eigen inwoners.”  (HZ Kenniscentrum Kusttoerisme)

Houd u zich alstublieft aan uw mandaat.  Als gemeenteraad bent u tenslotte nog steeds onze volks-vertegenwoordigers, en past u niet de rol van beleggers-vertegenwoordigers…  

Dank u.